Sjapaz

Barbara is sinds zomer 2010 de bijrijdster van Sjapaz die ik ook les geef. Omdat Karlijn drie maanden op stage ging heeft Barbara de kans gekregen om gedurende drie maanden fulltime met Sjapaz te trainen. Barbara had geen ervaring in het rechtrichten en de Academische Rijkunst, maar Sjapaz heeft zich opgesteld als een ware leermeester voor Barbara.

Barbara leert Sjapaz
Sjapaz is een eigenwijze pony. Hij had niet altijd respect voor Karlijn en Barbara, wat zich liet zien als je hem in/uit de wei haalt, dat hij je nog weleens mee wilde trekken en hij je voortdurend beet. Tijdens het opzadelen, hoeven uitkrabben, poetsen, aansingelen, werken aan de hand en gewoon naast hem staan zat hij voortdurend aan je te friemelen en te happen. 

Sjapaz is hierom geen vervelende pony, hij heeft eigenlijk geen basisschool gehad, waarin hij deze regels had moeten leren en dit consequent toegepast zou moeten worden. De mens moet zich altijd profileren als leider van het paard.

(In een kudde zal een 'lid' uit de kudde nooit te dicht bij de leider komen. Afhankelijk van de rang die het paard in de kudde heeft zal de leider de afstand bepalen. Bij een paard hoger in rang is deze afstand korter dan bij een paard lager in rang. Maar het paard zal de leider nooit zonder toestemming zomaar aanraken, laat staan bijten. Zo gauw een paard de mens gaat bijten kun je ervan uitgaan dat de mens zich niet consequent heeft opgesteld als leider en het paard niet weet waar hij aan toe is en dus de leiding over zal nemen).


Om dit op te lossen waren twee dingen belangrijk.
1. De bijt-kansen verminderen:
Je hoeft het niet moeilijker te maken dan het is. Sjapaz is een pony die veel prikkels opvangt, vooral met zijn hoofd. Zijn ogen zien alles, zijn oren horen alles, zijn neus wil overal aanzitten en zijn mond wil in alles bijten. Door zoveel mogelijk van deze prikkels weg te halen zou hij meer rust in zijn hoofd moeten krijgen en het bijten minderen/ stoppen.

Onbewust ben je namelijk altijd met of bij het hoofd bezig. Tijdens het poetsen en opzadelen even vlug onder het hoofd door naar de andere kant lopen, bij het werken aan de hand even voor het hoofd langs lopen om van hand te veranderen en als je staat te kletsen sta je onbewust aan je paard te friemelen. Voor Sjapaz waren dit ze veel prikkels waardoor hij steeds aan je zat en beet. Door bij het poetsen en opzadelen achter hem langs te lopen, in plaats van voor het hoofd langs, krijgt hij geen prikkels om te bijten, maar ook niet de kans om te bijten. Hetzelfde geld bij het werken aan de hand, Barbara loopt achter hem langs als zij van hand wil veranderen (dit kan natuurlijk alleen bij een braaf paard).

Dus heb respect voor de ruimte van je paard, dan heeft hij dat ook voor jou! 









 

2. Consequent zijn
Omdat negeren niet werkte besloten we om het bijten af te straffen. Zo gauw hij zijn mond opendeed om te gaan bijten werd hij met de stem boos toegeproken en achterwaarts gezet. Op deze manier wijkt hij voor zijn leider. Geen enkele 'bijt' werd getolereerd en Sjapaz mocht zijn leider niet voorbij. Ook dit werd met de stem en achterwaarts zetten gecorigeerd. 

Tijdens deze heropvoeding had Barbara weleens het gevoel dat zij erg 'gemeen' was voor Sjapaz, maar je kunt niet met een paard werken als je niet zijn leider bent. Dit betekent niet dat je dingen moet afdwingen, maar je moet een team zijn, met de mens als leider. En door consequent te zijn was er al na korte tijd verbetering. Nu na drie maand training bijt Sjapaz nog bij hoge uitzondering!! Chapeau voor Barbara!!

Sjapaz leert Barbara
Sjapaz heeft Barbara in deze korte tijd geleerd hoe zij het juiste vormpje moet aangeven. Als Barbara niet vanuit haar 'power-positie' het vormpje aangeeft gaat ze te veel doen. Ze gaat 'overcompenseren' in haar zit en hulpen om hem duidelijk te maken wat ze wil, maar Sjapaz doet het dan juist niet. 

Op de foto knikt Barbara in, waardoor haar hele houding scheef wordt en zij onbewust het zwaartepunt naar buiten duwt, waardoor de oefening nog moeilijker wordt). 

Maar... als zij vanuit haar 'power-positie' stuurt, daarbij kleine hulpen kán geven en met haar zit het vormpje aangeeft doet hij het! Dan veranderd hijvan een 'manege-trek-pony" in een waar academisch paard! 
Sjapaz dwingt de ruiter daarom om hem op de goede, zachte manier te rijden. Het is werkelijk erop of eronder, waardoor je als ruiter goed naar Sjapaz moet luisteren, omdat hij aangeeft wanneer je het goed of fout doet! Heel bijzonder!

De reactie van Barbara op de afgelopen maanden:
Mijn gevoel over het heropvoeden was in het begin heel erg gemengd, vooral omdat ik voor het paard van iemand anders zorg. Maar het  happen, het doordrammen en me laten meeslepen door Sjapaz vond ik vervelender. Mijn gevoel zei ook dat ik mij als leider moest opstellen, maar het is moeilijk om consequent te zijn.  Na het te hebben geprobeerd met negeren ben ik met mijn stem gaan straffen. Dus puur op het woord  "NEE", "UH" en "NIET DOEN" heb ik hem zover gekregen dat hij direct stopt. Als hij het alsnog probeert, zet ik hem twee passen terug op zijn plaats. Ik gebruik daarbij het stemcommando  "PASJE TERUG"  en ik geef vanuit mijn onderbuik aan dat ik zijn leider ben. 

Ik werd er weleens moe van en dan dacht ik 'waarom moet ik dit wéééér herhalen?'.  Maar door consequent te zijn en door te zetten weet hij waar hij aan toe is en zit hij een stuk rustiger in zijn vel en ik ook. Ik kan hem zonder gedram poetsen, er wordt niet naar mij gehapt als ik bepaalde oefeningen vraag,  ik word niet meer gelanceerd als ik hem uit de weide haal, of sterker nog, als ik met  hem buiten rij en dat geeft een soort van rust.
Iets wat ook geholpen heeft  is het achterlangs lopen om hem niet te ‘triggeren’.  Als ik van hand wil veranderen klop ik hem op zijn hele lijf, ik beloon hem en loop achterlangs al kloppend door tot ik de andere teugel kan pakken.  Intussen kijkt hij niet meer op of om als ik aan de andere kant sta.

Mijn lessen bij Karin zijn daarom ‘een wereld van verschil te noemen’ over mijn gevoel in het algemeen naar paarden toe. Mijn rijstijl  is veranderd, mijn aanpak en  mijn kijk op een paardenlijf. Eeigenlijk ben ik zelf omgeschoold, maar wel tot iets wat ik altijd heb willen zijn.
Samenwerken met je paard, je paard voelen en begrijpen, uitgaan van een oerpositie en rekening houden met rangorde zoals het in een kudde werkt. Het rijden is nog niet wat het moet zijn, maar ik begin het te begrijpen. Ik heb een stoomcursus gehad en ik ben er heel erg blij mee. Ik hoop dan ook nog veel van Karin te leren. Van Karin heb ik vooral geleerd hoe je moet kijken, mijn oog te trainen en om je paard echt te voelen en goed aan te geven in welk vormpje ik hem wil hebben. Ik haal nog weleens dingen door elkaar, maar we zijn ook nog maar drie maanden bezig. Ik ben ook met Karin mee geweest naar een les van haar en Mi Cariño bij Marijke de Jong. Dat heeft ook heel erg geholpen. Ik heb foto’s gemaakt, goed geluisterd en vooral gekeken. Kijken, mijn oog trainen. Daarnaast heb ik thuis een deur waarop ik memo’s heb geplakt. Op het ene staat : Travers, buigen buitenachterbeen en op het andere staat; Schouderbinnenwaarts, buigen binnenachterbeen. Mijn eigen geheugensteuntjes, sommige inclusief illustratie!